کلینیک استئوپاد بیمارستان شفایحیائیان اولین و تنها مرکز پیشگیری از شکستگیهای ثانویه (FLS) در کشور و خاورمیانه و شمال افریقا است که پرچم نقرهای دارد. دکتر فرید نجدمظهر با اشاره به اینکه کلینیک پیشگیری از شکستگیهای ثانویه (FLS) ویژه بیماران بالای ۵۰ سال است، گفت: این بیماران از نظر پوکی استخوان و شکستگیهایی که به دنبال زمین خوردن ساده و نه تصادف و ضربه در بدن آنها به وجود آمده باشد بررسی و درمان میشوند.
وی در توضیح علت بروز پوکی استخوان، اظهار کرد: افزایش سن، یکی از علل بروز پوکی استخوان (استئوپروز) است که با توجه به افزایش طول عمر انسانها بروز این عارضه نیز در جوامع افزایش یافته است. در این حالت که استخوانها استحگام لازم را ندارند اگر فردی مبتلا به پوکی استخوان زمین بخورد با احتمال زیاد دچار شکستگی خواهد شد. این نوع شکستگی بخصوص در استخوانهای بلند مثل استخوان بازو و مچ دست و لگن شایعتر است.
نجد مظهر با اشاره به عوارضی که پوکی استخوان به دنبال دارد، بیان کرد: انسانهایی که بیشتر عمر میکنند، بیشتر دچار پوکی استخوان میشوند و فردی که به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگی شده است در ریسک خطر بروز شکستگیهای استخوانی بعدی هم قرار دارد؛ در نتیجه در کل دنیا پوکی استخوان بار مالی خیلی سنگینی بر عهده دولتها میگذارد و این امر باعث میشود تا در جهت جلوگیری از بروز این بیماری مراجع بهداشتی و دانشگاهی تدابیری بیاندیشند.
وی افزود: در حدود ۴۰ درصد افرادی که بار اول دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان میشوند احتمال شکستگی مجدد وجود دارد که شکستگی دوم باعث ایجاد ناتوانی و هزینه بیشتر شده و در عین حال شانس زنده ماندن فرد را کاهش میدهد.
رییس مرکز تحقیقات بازسازی استخوان و مفاصل تاکید کرد: در سال ۱۹۹۸ با توجه به درک اهمیت پوکی استخوان یا استئوپروز سازمانهای مردم نهاد اقدام به تاسیس موسسهای در سوئیس به نام IOF (موسسه بین المللی استئوپروز) کردند. پس از آن در سال ۲۰۱۲ سیستم هماهنگ جلوگیری از شکستگی ثانویه (FLS) توسط موسسه بین المللی استئوپروز یا همان FLS برنامه ریزی و راه اندازی شد.
وی درباره نحوه فعالیت مراکز FLS، ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که یک فرد ۶۰ ساله برای اولین بار دچار شکستگی لگن میشود و برای درمان مراجعه میکند توسط پزشک ارتوپدشکستگی تحت درمان و جراحی قرار میگیرد همزمان همکاران وابسته به FLS بیمار را تحت پوشش و مورد بررسی قرار میدهند. بیمار تحت آزمایشهای تخصصی و سنجش تراکم استخوان قرار گرفته و توسط استاد روماتولوژی دانشگاه سرکار خانم دکتر ذبیحی تحت درمان پوکی استخوان قرار میگیرد. مشخصات بیمار وارد سامانه شده و در فواصل منظم با بیمار تماس تلفنی گرفته می شود و روند درمان پیگیری میشود.
نجدمظهر افزود: سیستم پیشگیری از شکستگیهای بعدی (FLS) از دو سال پیش در مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه تهران و بیمارستان شفایحیائیان (اولین و بزرگترین مرکز ارتوپدی کشور) اجرا شد البته؛ چند سال قبل از ما نیز در گرگان این کار آغاز شده بود.
نجد مظهر درباره نحوه ثبتنام در سایت موسسه بین المللی استئوپروز، توضیح داد: پس از ثبتنام و بررسی سایت به شما پرچم میدهد. در این رابطه پنج پرچم وجود دارد. پرچم سیاه یعنی از شما اطلاعاتی ندارند، پرچم آبی یعنی اطلاعات شما را گرفتند ولی هنوز تحت بررسی هستید که آیا به پرچم برنز تبدیل شوید یا خیر؟ پرچم بعدی برنز است زمانی که فعالیتها گسترده شد، پرچم نقرهای میگیرید و در صورتی که سیستم بخوبی اداره شود و در تشخیص و درمان و پیگیری بیماران بخوبی فعالیت کند و انسجام لازم را داشته باشد پرچمش به رنگ طلایی تبدیل میشود. مرکز گرگان پرچم برنز گرفته است ولی مرکز ما مستقیما پرچم نقرهای گرفته است که اتفاق نادری است در حقیقت الان مرکز شفا یحیائیان اولین و تنها مرکز در کشور و خاورمیانه و شمال افریقا است که پرچم نقرهای دارد.
وی درخصوص ملاک گرفتن پرچم نقرهای، اظهار کرد: میزان بیماران ثبت شده و دقت در پیگیری بیماران دو ملاک مهم است و نشان میدهد بیمارستان با توجه به تعداد مراجعین و ثبت موارد قابلیت زیادی دارد.
رییس مرکز تحقیقات بازسازی استخوان و مفاصل تصریح کرد: از زمانی که کلنیک FLS مشغول به کار شده است نتایج بسیار خوبی گرفتیم. با آموزشهایی که به بیماران دادیم آنها دیگر میدانند اولین اولویت آنها رژیم غذایی و سپس مصرف داروها است.
وی افزود: در حال حاضر با حدود ۱۶۰۰ بیمار به شکل مداوم در تماس هستیم و حدود ۵ تا ۱۰ مریض بستری در شبانه روز داریم که وارد سیستم FLS میشوند که البته این تعداد متغیر است. یکسری بیماران اورژانس هم هستند که به شکل سرپایی به ما مراجعه میکنند و مرخص میشوند و سپس با تماس تلفنی مورد پیگری قرار میگیرند.